Đấu xảo là một từ Hán – Việt, có thể hiểu là “hội thi đấu về sự tinh xảo”. Đây là hoạt động hội chợ, triển lãm xưa kia được tổ chức nhằm giới thiệu và quảng bá các tác phẩm, sản phẩm hàng hóa để từ đó tạo cơ hội cho thị trường, thúc đẩy thương mại, phát triển kinh tế trong khu vực và trên thế giới. Các hoạt động này dưới nhiều hình thức đã xuất hiện từ xa xưa trên thế giới.
Hội đấu xảo mang tính quốc tế đặc biệt nở rộ cùng với cuộc cách mạng công nghiệp ở châu Âu vào cuối thế kỉ 19. Hội đấu xảo thuộc địa hay đấu xảo quốc tế diễn ra tại các thành phố lớn của Pháp, Bỉ, Mỹ đều có sự tham gia của các nước Đông Dương, trong đó có Việt Nam.
Tại Việt Nam, đấu xảo trong nước được tổ chức chủ yếu để giới thiệu và trao đổi hàng hóa. Đặc biệt, hoạt động này được tổ chức thường xuyên hơn ở Hà Nội, Sài Gòn và các tỉnh thành trong cả nước thời kỳ Pháp thuộc. Hội đấu xảo Gia Định tổ chức vào năm Tự Đức 19 (1865) được coi là hội đấu xảo lớn đầu tiên diễn ra tại Nam Kì thời Pháp thuộc.
Các đồ trưng bày của Việt Nam không chỉ góp mặt ở các hội đấu xảo trong nước mà còn được phô diễn tại nhiều cuộc đấu xảo thuộc địa, đấu xảo thế giới ở các thành phố lớn của Pháp, Mỹ và nhiều quốc gia khác. Không chỉ tham dự đấu xảo với các sản phẩm hàng hóa, hình ảnh mang bản sắc Việt cũng đặc biệt được giới thiệu dưới nhiều hình thức.
Triển lãm “Đấu xảo – Nơi tinh hoa hội tụ” sẽ giới thiệu hơn 300 tài liệu lưu trữ và hình ảnh quý về các hội đấu xảo tiêu biểu có sự tham gia của Việt Nam, trong đó rất nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố rộng rãi. Qua đó, phác họa không gian các hội đấu xảo quan trọng trong nước và quốc tế, nơi hội tụ tinh hoa Việt từ cuối thế kỉ 19 đến giữa thế kỉ 20. Không chỉ vang bóng trong quá khứ, ngày nay tinh hoa Việt vẫn luôn được các thế hệ duy trì và phát huy trong thời kỳ hội nhập.
Triển lãm được bố cục thành 2 phần:
Phần 1: Hội Đấu xảo Hà Nội giới thiệu tài liệu, hình ảnh về một số hội đấu xảo tiêu biểu được tổ chức tại Hà Nội.
Phần 2: Đem chuông đi đánh xứ người: giới thiệu tài liệu, hình ảnh về các hội đấu xảo thuộc địa và đấu xảo thế giới tiêu biểu có sự tham gia của Đông Dương, đặc biệt tại Pháp.
Thông qua triển lãm, Ban Tổ chức mong muốn giới thiệu cho đông đảo công chúng nguồn tài liệu lưu trữ phong phú và có giá trị về Việt Nam xưa qua hoạt động đấu xảo, đồng thời tạo nên một không gian khám phá di sản ký ức cho xã hội./.
Tô Ngọc Oanh
Giới thiệu hơn 300 tài liệu, hình ảnh về các hội đấu xảo tiêu biểu (nguoihanoi.vn)
