Triển lãm gồm hơn 130 bức ảnh Thomas Billhardt chụp trong 6 chuyến đi tới Việt Nam, được chọn lọc từ hàng ngàn bức ảnh ông chụp trong giai đoạn từ năm 1967 đến năm 1975. Những bức ảnh mang tới cho người xem một Hà Nội với những giây phút đời thường một cách chân thực, giản dị và đầy cảm xúc.
“Hà Nội 1967 -1975″ qua ống kính của Thomas là niềm vui đón đứa trẻ chào đời trong thời chiến, là những hầm trú bom chằng chịt trên hè phố, là phố xá vắng bóng người, là những dáng người lầm lụi trong mưa, là hình ảnh những phi công Mỹ nhận thư nhà trong trại giam, là những gương mặt trẻ thơ trong sáng, là những niềm vui và nỗi buồn nhỏ bé của người dân Hà Nội suốt dọc dài cuộc chiến”.
“Ảnh của Thomas là những khoảnh khắc không thể tái hiện, là những hình ảnh xác thực và chân thành, như một khuôn mặt đẹp trong thế giới xám xịt, một nụ cười ngây thơ trong bối cảnh khắc nghiệt và hăm dọa, một cảnh nên thơ thường nhật khiến ta quên đi nỗi sợ và chiến tranh, đem đến cho ta hy vọng vào trạng thái bình thường hoà bình.” – ông Wilfried Eckstein, Viện trưởng Viện Goethe đã viết về triển lãm.
Và Hà Nội của Thomas Billhardt là “một vùng kí ức Hà Nội đủ đầy”, “một bản trường ca tỉ mẩn vẽ nên cuộc sống bộn bề gian khổ nhưng đầy yêu thương…” trích bài viết của nhà văn Đỗ Phấn.
Cùng với triển lãm, Viện Goethe và Manzi cũng gấp rút làm việc với công ty sách Nhã Nam để chuẩn bị ra mắt cuốn Hà Nội 1967-1975 vào giữa tháng 10. Cuốn sách bao gồm toàn bộ 130 bức ảnh trên và được nhà văn, họa sĩ Đỗ Phấn viết lời dẫn.
Cuốn sách và tác phẩm tại triển lãm 5 không đơn giản là những hình ảnh của quá khứ mà nó là khoảnh khắc còn mãi với thời gian. Những hình ảnh ấy được Thomas Billhardt dùng cả trái tim và tài năng nhiếp ảnh của mình lưu giữ lại.
Thomas Billhardt sinh năm 1937 tại Chemnitz, CHDC Đức. Ông được biết tới như một trong những nhiếp ảnh gia đặc biệt nhất của nước Đức. Những tấm ảnh về chiến tranh Việt Nam cuối thập kỷ 1960 đã khiến ông nổi tiếng khắp thế giới. Ông là người đầu tiên ghi lại nỗi kinh hoàng của cuộc chiến tranh này, nhất là trên các khuôn mặt trẻ thơ.
Từ năm 1962 đến 1975, Thomas Billhardt đã đến Việt Nam 6 lần, và trở lại sau đó 6 lần nữa. Những bức ảnh chụp trong các chuyến đi này được xuất bản trong bốn cuốn sách ảnh: “Những phi công mặc pyjama” (1968), “Khát vọng hoà bình: Việt Nam” (1973), “Hà Nội -Những ngày trước hoà bình” (1973) và “Những gương mặt Việt Nam” (1978). Cuốn sách ảnh cùng tên với triển lãm này vừa được Nhã Nam xuất bản.
Thomas Billhardt dùng từ “chân thực” để mô tả ảnh của mình nhằm nhấn mạnh tính độc lập trong cương vị nghệ sĩ, người đi tìm những hình ảnh trần trụi, không thiên vị của sự vật, hiện tượng. Khi ông nhấn nút chụp, những gì xuất hiện trước ống kính phải là thứ đáng được lưu giữ, không chỉ vì thời đó phim âm bản rất đắt đỏ mà còn vì ông làm việc tại không gian công cộng.
Là một nhiếp ảnh gia, ông tìm kiếm những khoảnh khắc thuần khiết, những mặt người trước khi họ nhận ra rằng mình sẽ bị ghi hình. Đó là khoảnh khắc trước khi họ kịp phản ứng và cố gắng kiểm soát vẻ bề ngoài của mình. Việc nắm bắt được khoảnh khắc ấy tạo ra không khí thân mật và ấm áp trong ảnh của ông, tạo sự thấu cảm của người xem.
Hà Anh/MASK
ảnh: Thomas Billhardt
