Dành dành dễ trồng và sai hoa chẳng khác nào cây dừa cạn, điềm nhiên tận dâng cho đời vẻ đẹp hiền lành, tảo tần, mang đậm nét quê. Loài cây thân bụi chỉ cao chừng hơn 2m. Hoa mọc ở đầu cành có 6 cánh bung nở dang tay như chuẩn bị bay lên đón lấy nắng gió. Những cánh hoa thuôn thuôn hình bầu dục với nhụy vàng ở giữa tỏa ra một mùi hương dễ chịu, ngọt mềm. Từ lúc mưa xuân gieo hạt thì dành dành bắt đầu ủ nụ. Cho đến thời khắc giao hòa chuẩn bị hạ sang, khi nắng chấp chới luênh loang phủ tràn cỏ cây, dành dành mới bung mình trổ hoa tươi thắm khoe tấm áo trắng muốt hồn nhiên như những cô cậu học trò. Dành dành được nuôi dưỡng từ đất nâu hiền hậu và chắt lấy những mạch nước mát lành của ao quê mà lớn lên. Hoa lặng thầm một vẻ sáng trong và tinh khiết. Lũ trẻ đi cất vó tôm trong lúc thả thính chờ mồi bắt gặp những đóa dành dành mọc hoang dại bên bờ mương chợt ồ lên ngẩn ngơ, thích thú. Ngắt lấy vài chùm, chúng hí hửng mang về làm quà chia đều cho đám bạn. Hoa ép trong trang sách, hoa cắm lọ để nơi bàn học.
Đêm. Tiếng ếch nhái ngoài mương vọng về những tiếng inh uôm, dành dành vẫn thao thức một màu, chắt chiu một mùi hương quyến rũ. Chị bạn về thăm quê cứ tấm tắc ngợi khen dành dành sao mà xinh xắn thế, rồi nằng nặc xin chiết bằng được một cành mang về thành phố trồng trong chậu đặt trước ban công nhà. Cũng là loài cây ấy thôi mà vào trong chậu đẹp dành dành bỗng lạc lõng. Kể cũng lạ, cây lên phố được chăm chút cẩn thận mà hoa chẳng mấy hương. Là bởi gió tù túng bị chắn bởi những ngôi nhà cao tầng với không gian chật chội chẳng đủ đưa nổi mùi hương bay xa. Phải chăng chỉ khi đứng trước không gian khoáng đãng, hiền hòa, giữa thiên nhiên đất trời xanh tươi, dành dành mới khoe hết được vẻ đẹp chân quê của mình?
Đêm quê yên tĩnh. Chỉ có ánh trăng lóng lánh cần mẫn rót mật vào hoa. Để rồi chỉ cần chút gió đong đưa là khơi mùi hương ngọt nồng lay thức biết bao trái tim không yên ngủ. Không ồn ào rực rỡ kiêu sa, chỉ khiêm nhường một màu tinh khôi bình dị, dành dành thầm lặng hứng lấy những ấm áp từ tình người, từ ngọt lành đất đai. Thênh thang giữa nắng gió, hồn nhiên bung tỏa.
Chẳng mấy nữa những cánh hoa xinh sẽ khép lại để nhường chỗ cho những quả non tơ. Quả dành dành khi chín là một loại dược liệu quý, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu và làm màu thực phẩm được người làng tôi rất ưa dùng. Mỗi lần có cỗ mẹ tôi lại đồ xôi. Những đĩa xôi màu vàng dưới bàn tay khéo léo của mẹ vừa ngon vừa thật bắt mắt.
Từng lối ngõ, bờ mương, những vạt hoa dành dành như những đốm trắng thân thương nở đầy miền ký ức tuổi thơ vô cùng đẹp đẽ. Dành dành, cái tên hiền lành dành tặng cho những tâm hồn thao thiết, nặng lòng nơi chốn quê.
HN/nguoihanoi.com.vn
