“Thành xưa Phố cũ” được tổ chức thành 2 chủ đề là Thành bên phố và Phố phường Hà Nội – Giao lộ Đông Tây.
Với 150 tài liệu, hình ảnh lưu trữ, đặc biệt là khối tài liệu tiếng Pháp, triển lãm tập trung làm nổi bật những diễn biến, thay đổi của Hà Nội trên lĩnh vực quy hoạch, xây dựng trong những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.
Theo đó, người Pháp chọn hồ Hoàn Kiếm làm trung tâm và điểm xuất phát cho kế hoạch biến Hà Nội thành một thành phố kiểu châu Âu. Tại đây, họ cho xây dựng các cơ quan hành chính như Tòa thống sứ Bắc Kỳ, Tòa Đốc lý Hà Nội, Nhà băng Đông Dương, Sở Bưu điện Hà Nội…
Đặc biệt, cùng với kế hoạch phá thành Hà Nội, người Pháp đã từng bước xây dựng một một trung tâm chính trị lớn mang tính biểu tượng của chính quyền thực dân trên toàn cõi Đông Dương tại khu vực phía Tây thành Hà Nội.
Những tuyến phố mới theo kiểu châu Âu được mở ra, như: Phố Victor Hugo (nay là Hoàng Diệu), Đại lộ Carnot (nay là Phan Đình Phùng), đại lộ Nationale (nay là phố Chu Văn An), Đại lộ Républicque (nay là phố Hoàng Văn Thụ), phố Brière de l’Isle (nay là phố Hùng Vương), đại lộ Puginier (nay là phố Điện Biên Phủ), đại lộ Giovaninelli (nay là phố Lê Hồng Phong)…
Bên cạnh đó là Phủ Toàn quyền Đông Dương (1901-1905), Sở Tài chính Đông Dương (1925-1928), Trường Albert Sarraut (1915)…
Tại triển lãm, Giám đốc Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội Nguyễn Thanh Quang cho biết: Hà Nội thời kỳ này, ngoài một số công trình được giữ lại như: Kỳ Đài, Đoan Môn, thành bậc rồng trước thềm điện Kính Thiên, Hậu Lâu, Cửa Bắc, người Pháp đã cho quy hoạch và xây dựng lại diện mạo của thành phố. Một đô thị truyền thống kiểu Á Đông đã dần biến đổi và giao hòa với những không gian mới, kiến trúc mới kiểu phương Tây. Những khu phố mới, những trung tâm chính trị, hành chính mới được xây dựng lên. Người Pháp cũng đã dần mở rộng thành phố về phía Tây và phía Nam.
Triển lãm “Thành xưa Phố cũ” mang đến những thông tin hữu ích về một giai đoạn lịch sử đầy biến động của Hà Nội, qua đó giúp người xem thêm hiểu, thêm yêu thành phố hơn ngàn năm tuổi với nhiều tác động thời cuộc, vẫn từng ngày từng giờ khẳng định những dấu ấn, thành tựu trên bước đường vươn tới tương lai.
Triển lãm kéo dài đến hết ngày 31-12-2023.
Nguyễn Thanh
Dấu ấn “Thành xưa Phố cũ” tại triển lãm thuộc Khu di sản Hoàng thành Thăng Long (hanoimoi.vn)