Đây là điểm mới quan trọng về tổ chức chính quyền ở thành phố Hà Nội, được quy định trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), sẽ được trình Quốc hội khóa XV xem xét, thảo luận vào ngày 28/5 tới.
Theo dự thảo Luật, chính quyền địa phương ở thành phố Hà Nội, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc Thành phố, xã, thị trấn là cấp chính quyền địa phương gồm Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND).
HĐND, UBND thành phố Hà Nội, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc Thành phố, xã, thị trấn ở thành phố Hà Nội thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật này và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Chính quyền địa phương ở phường tại thành phố Hà Nội là UBND phường. UBND phường là cơ quan hành chính nhà nước, hoạt động theo chế độ thủ trưởng, thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật này.
Về tổ chức của HĐND thành phố Hà Nội, dự thảo Luật quy định, thành phố Hà Nội được bầu 125 đại biểu HĐND Thành phố, trong đó có ít nhất là 25% tổng số đại biểu hoạt động chuyên trách.
 |
| Kỳ họp thứ 16 của HĐND Thành phố Hà Nội. |
Thường trực HĐND thành phố Hà Nội hoạt động chuyên trách có không quá 11 thành viên, gồm Chủ tịch HĐND, không quá 3 Phó Chủ tịch HĐND và các Ủy viên. Số lượng thành viên Thường trực HĐND Thành phố do HĐND Thành phố quyết định.
HĐND thành phố Hà Nội được thành lập không quá 6 Ban để tham mưu về các lĩnh vực cụ thể. Số lượng, tên gọi và phạm vi lĩnh vực phụ trách của các Ban do HĐND Thành phố quyết định theo đề nghị của Thường trực HĐND hoặc Thường trực HĐND khóa trước trong trường hợp quyết định tại kỳ họp thứ nhất của HĐND.
Ban của HĐND thành phố Hà Nội gồm Trưởng ban do HĐND bầu; Phó Trưởng ban và các Ủy viên do Thường trực HĐND Thành phố phê chuẩn. Thường trực HĐND Thành phố quyết định số lượng Phó Trưởng ban, bảo đảm bình quân không quá 2 người trên một Ban. Ban có bộ phận hoạt động chuyên trách để giúp giải quyết các công việc thường xuyên trong thời gian Ban không họp.
Không vượt quá 15% khung số lượng do Chính phủ quy định
HĐND thành phố Hà Nội thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương, quy định khác của pháp luật có liên quan và quyết định số lượng đại biểu HĐND Thành phố hoạt động chuyên trách; số lượng, tên gọi, phạm vi lĩnh vực phụ trách các Ban của HĐND.
Đồng thời, ban hành Quy chế làm việc của HĐND Thành phố, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND; quyết định việc thành lập mới, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND Thành phố; quyết định thay đổi tên gọi, điều chỉnh chức năng của các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính hiện có.
Việc thành lập, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND Thành phố phải bảo đảm phù hợp yêu cầu về mục tiêu, nhiệm vụ quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực; không chồng chéo với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác; bảo đảm mục tiêu cải cách hành chính nhà nước, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Trường hợp thành lập thêm cơ quan, tổ chức thì phải bảo đảm tổng số cơ quan chuyên môn thuộc UBND Thành phố không vượt quá 15% khung số lượng do Chính phủ quy định.
HĐND thành phố Hà Nội quy định tiêu chí thành lập, tổ chức các Ban của HĐND quận, thị xã, thành phố thuộc Thành phố. Quy định về việc thành lập mới, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc Thành phố trên cơ sở điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính hiện có, bảo đảm không chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác và mục tiêu cải cách hành chính nhà nước, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
 |
| Ảnh minh họa: P.Ngân. |
Trường hợp thành lập thêm cơ quan, tổ chức thì phải bảo đảm tổng số cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc Thành phố không vượt quá 10% khung số lượng do Chính phủ quy định.
Không vượt mức tỷ lệ trung bình của cả nước
HĐND thành phố Hà Nội cũng sẽ xác định số lượng biên chế cán bộ, công chức, số lượng viên chức làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập do Thành phố quản lý căn cứ vào danh mục vị trí việc làm, quy mô dân số, thực trạng khối lượng công việc, đặc điểm an ninh, chính trị, an toàn xã hội trên địa bàn và khả năng cân đối ngân sách của Thành phố, bảo đảm tỷ lệ giữa tổng số biên chế so với tổng số dân không vượt mức tỷ lệ trung bình của cả nước, trình cấp có thẩm quyền quyết định.
Góp ý vào nội dung tổ chức chính quyền trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) mới đây, Chủ tịch Hội Luật gia thành phố Hà Nội Nguyễn Hồng Tuyến nhìn nhận, dự thảo Luật đã quy định rất đầy đủ, chi tiết, có thể phân cấp, phân quyền cho chính quyền đô thị thành phố Hà Nội cũng như các quận, huyện, thị xã và xã, phường, thị trấn. Điểm mới nhất, đó là tăng số lượng đại biểu HĐND Thành phố và tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND Thành phố.
Nhiều luật gia cũng cho rằng, với những quy định cụ thể trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) lần này, chắc chắn sau khi Luật có hiệu lực thi hành, chính quyền các quận, huyện và chính quyền thành phố trực thuộc thành phố Hà Nội cũng như các xã, phường, thị trấn sẽ được tăng thêm các thẩm quyền trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ và phát triển kinh tế xã hội địa phương.
Nhiều ý kiến cho rằng, theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và thực tế hiện nay, số lượng đại biểu HĐND thành phố Hà Nội đang là 95 đại biểu, so với bình quân cả nước còn khá thấp. Vì vậy, để đảm bảo tính hiệu quả của công tác quản lý địa phương, thì cần phải xem xét và điều chỉnh số lượng đại biểu HĐND Thành phố phù hợp với yêu cầu thực tế.
