Tại Dự thảo, UBND TP Hà Nội thống nhất nhận thức về vai trò của đường sắt đô thị, là trục “xương sống” của hệ thống hạ tầng GTVT, góp phần tái cơ cấu các phương thức vận tải của Thành phố theo hướng bền vững, hài hòa, hợp lý; phấn đấu tỷ lệ vận tải hành khách công cộng năm 2035 đạt 50-55%, sau năm 2035 đạt 65-70%.
Mục tiêu của Đề án là xây dựng kế hoạch phân kỳ đầu tư, thứ tự ưu tiên đầu tư, phương án huy động nguồn vốn đến năm 2035 để hoàn chỉnh hệ thống đường sắt đô thị Thủ đô theo Quy hoạch GTVT Thủ đô Hà Nội đã được phê duyệt tại Quyết định 519/QĐ-TTg ngày 31/3/2016 (Quy hoạch số 519) và đến năm 2045 để hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị dự kiến điều chỉnh, bổ sung trong các đồ án Quy hoạch chung Thủ đô và Quy hoạch Thủ đô.
Cụ thể, đến năm 2030, UBND TP Hà Nội phấn đấu xây dựng, đưa vào khai thác khoảng 96,8 km đường sắt đô thị; lập đề xuất chủ trương đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt đô thị có lộ trình đầu tư trước năm 2035.
Đến năm 2035, Hà Nội sẽ hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác khoảng 301 km và đến năm 2045 sẽ hoàn thành toàn bộ 14 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài khoảng 550 km theo quy hoạch chung Thủ đô.
Trên cơ sở mục tiêu đầu tư, UBND TP Hà Nội đề xuất “một kế hoạch, ba phân kỳ” để hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị.
Lãnh đạo UBND TP Hà Nội đánh giá, phương án “một kế hoạch, ba phân kỳ” có ưu điểm là đáp ứng được mục tiêu hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị vào năm 2035, có thể đáp ứng được mục tiêu về thị phần vận tải hành khách công cộng 50-55%…
Tuy nhiên, phương án này có nhược điểm là khối lượng công việc phải thực hiện rất lớn, đòi hỏi Thành phố phải ưu tiên tập trung nguồn lực rất cao.
Bên cạnh đó, phương án này có nhu cầu vốn lớn, thời gian thu xếp ngắn, nên sẽ gặp khó khăn trong việc huy động, bố trí nguồn vốn đầu tư; chi phí vận hành, bảo dưỡng gây áp lực lên ngân sách sau khi đưa toàn bộ mạng lưới vào khai thác./.
Quy hoạch chung Thủ đô trước đây, Hà Nội có 10 tuyến đường sắt đô thị, gồm 9 tuyến chính và một tuyến nối các đô thị vệ tinh, tổng chiều dài 397km. Quy hoạch chung Thủ đô điều chỉnh mới được thông qua, TP Hà Nội đã bổ sung 4 tuyến: Ngọc Hồi – Thường Tín – Cảng hàng không số 2; Mê Linh – Cổ Loa – Yên Viên – Dương Xá; Cát Linh – Lê Văn Lương – Vành đai 4 và Vĩnh Tuy – Minh Khai – Trường Chinh – Láng – Nhật Tân dài khoảng 150km.
Nhưng, thực tế đến nay thành phố mới hoàn thành được 13km tuyến 2A Cát Linh – Hà Đông và sắp hoàn thành 12,5km của tuyến số 3 đoạn Nhổn – ga Hà Nội.
Sau gần 3 năm vận hành, tàu điện Cát Linh – Hà Đông thu hút đông đảo người dân, mỗi ngày có khoảng 35.000 hành khách đi lại. Trong đó 47% là người đi làm, 45% là người đi học và 8% đi lại với các mục đích khác.
Văn Thiện
Hà Nội đặt mục tiêu có khoảng 100 km đường sắt đô thị vào năm 2030 (nguoihanoi.vn)