Cuốn sách ảnh Hà Nội, Thứ Tư, 10 giờ 43 phút tối là kết quả của những cuộc dạo quanh phố phường Hà Nội trên chiếc xe tay ga cũ của nhiếp ảnh gia người Bỉ Wouter Vanhees. Cuốn sách do dự án nhiếp ảnh Matca liên kết cùng Nhà xuất bản Lao Động phát hành ngày 25/9 vừa qua.
Wouter Vanhees đã sống và làm việc tại Hà Nội từ năm 2015 nhưng tự nhận mình chưa hiểu hết về thành phố này. Vì vậy, anh bắt đầu chuyến hành trình đi tìm cái hồn của thành phố vào mỗi tối thứ tư, lúc 10 giờ 43 phút. Đó là thời điểm mà công việc, gia đình, quỹ thời gian cá nhân đạt được sự cân bằng.
Anh chụp lại những dự án bất động sản với chung cư và biệt thự hạng sang nhằm phục vụ cho tầng lớp trung lưu ngày càng đông của thủ đô. Trong đó, một số đã có người ở, số khác còn dở dang.
Chuỗi chân dung đô thị của Vanhees không chỉ lột tả vẻ ngoài bắt mắt. Anh còn lưu lại hình ảnh những kết cấu vô danh mang khát vọng hiện đại. Những công trình này không phải lúc nào cũng được nhắc tới khi nói về Hà Nội, nhất là khi hình tượng song xưa phố cũ vẫn còn in dấu trong tiềm thức của nhiều thị dân.
Cuốn sách là sự kết hợp những mảng màu thị giác: Ánh sáng, bóng tối, những ô cửa, những bóng đèn neon… Tất cả đem đến một hình ảnh mới lạ của Hà Nội về đêm, tĩnh lặng đến bất ngờ trước sự xô bồ của thành phố ban ngày.
Tác phẩm lấy cảm hứng từ “New Topographics”, phong trào nhiếp ảnh được cho là làm toát lên hai ý đối lập: Cái đẹp trong khung cảnh thường nhật hoặc mối e ngại trước tác động của công nghiệp hóa lên phong cảnh tự nhiên. Trong những bức ảnh của Vanhees, hình ảnh tòa chung cư chọc trời luôn xuất hiện cùng khu nhà xập xệ hoặc các bãi rác của thành phố.
Không tên đường, không tên phố. Trong những bức hình ẩn địa danh, có lẽ, cái được chụp không phải tòa nhà cụ thể, mà là lời hứa hẹn, một giấc mộng chung, hay biểu tượng của tương lai sung túc.
“Tôi muốn hiểu nơi đây. Có trật tự trong hỗn độn. Có tĩnh lặng trong náo nhiệt. Có thật nhiều sắc độ trong bóng tối. Mọi thứ đang thay đổi quá nhanh. Tôi thấy ngôi nhà, con ngõ và cả khu phường biến mất ngay trước mắt, thay thế bởi những tòa cao tầng, đường phố và khu đô thị mới. Thật khó để nắm bắt được bước chuyển mình mạnh mẽ này, khi chính bản thân tôi cũng không biết rõ những gì đã tồn tại lẫn sắp hình thành”, Vanhees chia sẻ.
Wouter Vanhees (sinh năm 1978) là nhiếp ảnh gia người Bỉ đã sinh sống và làm việc tại Hà Nội từ năm 2015. Anh thực hành nhiếp ảnh đường phố và tư liệu với mối quan tâm đến tốc độ đô thị hóa nhanh chóng của các thành phố Việt Nam cùng những tác động xã hội đi kèm. Tác phẩm của anh đã được giới thiệu tại OpenWalls Arles 2020, Angkor Photo Festival and Workshops, The Washington Post, VICE Asia, Urbanautica và nhiều nơi khác.
Thiên Ái/zing
Ảnh: Matca