Hiện đại hóa bộ phận “một cửa” vì người dân và doanh nghiệp

Nhiều năm qua, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính (bộ phận “một cửa”) trên địa bàn thành phố Hà Nội hoạt động khá hiệu quả. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới, đầu tháng 1/2023, UBND Thành phố đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Đề án Mô hình Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính hiện đại các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội. Qua đó nhằm tạo lập thương hiệu bộ phận “một cửa” hiện đại đồng bộ trên toàn địa bàn Thành phố, hình thành một môi trường làm việc thống nhất, thuận lợi, văn minh, hiện đại. Hướng đến xây dựng nền hành chính phục vụ, việc giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính cho công dân, tổ chức được thực hiện theo hướng chuyên nghiệp và hiện đại để nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Sáng thứ Tư, đến nộp hồ sơ “cấp bản sao trích lục hộ tịch” tại bộ phận “một cửa” quận Hai Bà Trưng, chị Chử Hoài Thu (phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai) phấn khởi vì nhận kết quả chỉ sau 20 phút, sớm hơn nhiều so với quy định. “Sáng kiến này mang lại tiện ích lớn cho người dân, rất đáng được nhân rộng”, chị Thu nói.

Để có được sự hài lòng ấy, thời gian qua, UBND quận Hai Bà Trưng rất quan tâm ứng dụng công nghệ thông tin gắn với chuyển đổi số vào giải quyết hồ sơ. Trong những mô hình cải cách hành chính gần đây, Ngày thứ Tư “tốc ký” được đánh giá là giải pháp hữu hiệu góp phần nâng cao mức hài lòng của người dân về sự phục vụ của chính quyền. Thứ Tư hằng tuần, thủ tục hành chính “cấp bản sao trích lục hộ tịch” được tiếp nhận tại bộ phận “một cửa” quận từ 8h – 15h được trả kết quả trong tối đa 2 giờ làm việc, thay vì 8 giờ quy định; nộp hồ sơ sau 15h00 đến 16h30 thì được trả kết quả trong sáng hôm sau.

Cùng với đó, bộ phận “một cửa” từ quận đến 18/18 phường đã đưa vào tổng cộng 6 mã QR để công dân nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán phí, góp ý về chất lượng giải quyết thủ tục hành chính… “Công dân không cài zalo cũng quét mã được bằng camera trên điện thoại có kết nối mạng. Mỗi tháng có hàng trăm người dùng quét mã này để góp ý với quận về giải quyết thủ tục hành chính”, chuyên viên Văn phòng HĐND và UBND quận Hai Bà Trưng Hoàng Thị Thanh Trà chia sẻ.

Theo Phó Chủ tịch UBND quận Hai Bà Trưng Phan Văn Phúc, thời gian gần đây, 100% hồ sơ hành chính toàn quận được giải quyết đúng hoặc trước hạn. 100% cán bộ, công chức bộ phận “một cửa” quận, 18 phường đã đăng ký, sử dụng tài khoản giao dịch điện tử trên hệ thống một cửa điện tử các cấp để theo dõi, giải quyết hồ sơ điện tử thực hiện thủ tục hành chính của tổ chức, cá nhân. Đáng chú ý, 250 Tổ “xung kích số” đang hoạt động hiệu quả tại 18 phường để hỗ trợ người dân, lấy nòng cốt là công chức, thanh niên thành thạo thực hiện thủ tục hành chính trên Cổng Dịch vụ công Thành phố, quốc gia.

Tại quận Long Biên, mới đây phường Việt Hưng cũng đã triển khai mô hình “Tình nguyện làm việc giờ thứ 9” giải quyết thủ tục hành chính và hỗ trợ tổ chức, công dân nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Công dân đến bộ phận “một cửa” từ 17h30 – 18h30 thứ Hai, Tư, Sáu được tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính như trong giờ hành chính.

Thủ tục hành chính trả trong ngày thì có mô hình “Công dân không chờ”: Cán bộ công chức nhận, chuyển xử lý hồ sơ, trả kết quả trong không quá 1 giờ (không viết giấy tiếp nhận, hẹn trả). UBND phường còn hỗ trợ nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia với 2 nhóm thủ tục hành chính “Đăng ký khai sinh – đăng ký thường trú – cấp thẻ Bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi”, “Đăng ký khai tử – xóa đăng ký thường trú – trợ cấp mai táng phí” và các thủ tục hàh chính khác trong mọi ngày làm việc. Đoàn Thanh niên phân công 10 đoàn viên thạo công nghệ thông tin luân phiên hỗ trợ công dân làm thủ tục hành chính.

“Toàn quận đang nhân rộng những mô hình sáng tạo nhằm giảm thời gian, đơn giản hóa thành phần hồ sơ trong giải quyết thủ tục hành chính cho công dân, góp phần nâng cao chỉ số hài lòng (SIPAS), chỉ số cải cách hành chính của quận. Năm 2022, Long Biên đứng thứ 2/30 trong xếp hạng SIPAS của Thành phố, tăng 5 bậc”, Trưởng phòng Nội vụ quận Long Biên Nguyễn Thị Thu Hằng thông tin.

Không chỉ nội thành, rất nhiều sáng kiến cải cách hành chính đang được áp dụng tại các huyện, xã, tạo thuận tiện lớn cho người dân. Tại huyện Hoài Đức, Mê Linh có “Ngày thứ Ba xanh” tiếp nhận, giải quyết, trả kết quả giải quyết một số thủ tục hành chính. Huyện Thanh Oai lập Tổ công nghệ số cộng đồng “đi từng ngõ, gõ từng nhà” hướng dẫn người dân sử dụng thiết bị thông minh…

Cuối năm 2022, UBND xã Tam Hiệp (huyện Thanh Trì) mở điểm “Hỗ trợ thực hiện thủ tục hành chính 24h” tại thôn Yên Ngưu, đầu năm 2023 mở thêm tại thôn Tựu Liệt. UBND xã cũng thành lập “Tổ hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính 24h” (gồm lãnh đạo thôn, chi hội phụ nữ, đoàn thanh niên, nông dân, cựu chiến binh, 2 công chức bộ phận “một cửa” xã) để hướng dẫn nộp hồ sơ trực tuyến hoặc hỗ trợ người dân bận không đến được bộ phận “một cửa” giờ hành chính. Mô hình giúp người dân thôn không phải đi xa, có thể đến điểm hỗ trợ tại nhà văn hóa thôn bất cứ lúc nào trong ngày để được hỗ trợ, đang được triển khai tại hầu hết xã, thị trấn thuộc huyện Thanh Trì.

Hàng loạt sáng kiến có hiệu quả thực tiễn đó đang ngày ngày góp phần xây dựng hình ảnh người cán bộ công chức Thủ đô “tận tụy, trách nhiệm, thân thiện, gần dân”, tiến gần chuyên nghiệp, hiện đại trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, giúp các địa phương cải thiện chỉ số cải cách hành chính, SIPAS.

Cùng với đơn giản hóa thành phần hồ sơ, giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, các cấp chính quyền cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin triển khai nhiều mô hình tiếp nhận, xử lý, trả lời kịp thời phản ánh, kiến nghị của người dân theo thẩm quyền. Năm nay, Thành phố chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện tăng tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị trên hệ thống của Cổng Dịch vụ công quốc gia, qua đó, nửa đầu năm, toàn Thành phố tiếp nhận 1.082 phản ánh kiến nghị, đã xử lý 97% (số tồn trong hạn giải quyết).

Tại Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, đơn vị dẫn đầu khối sở về Chỉ số cải cách hành chính năm 2022, Phó Giám đốc Nguyễn Tây Nam cho biết, Sở đã chỉ đạo các đơn vị tạo mã QR để người lao động quét qua Zalo khi nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, tăng tuyên truyền để họ ủng hộ.

Ông Nguyễn Xuân Hòa (Tổ 16 phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm) đến bộ phận “một cửa” phường làm thủ tục đất đai rất vui được trải nghiệm mô hình “Một cửa đô thị hiện đại” chia sẻ: “Nhiều năm đến đây làm thủ tục hành chính, tôi thấy mô hình này rất tiện giải quyết hồ sơ, giảm thời gian, công sức, nhất là với người cao tuổi như tôi hoặc công chức bận rộn”.

Được biết, tháng 10/2022, UBND quận Nam Từ Liêm chỉ đạo phường Trung Văn phối hợp các đơn vị thí điểm “Mô hình một cửa đô thị hiện đại” (đánh giá mức hài lòng của người dân tại bộ phận “một cửa”). Thông qua thiết bị công nghệ thông tin ở từng quầy giao dịch và công nghệ AI tự nhận diện khuôn mặt, trạng thái cá nhân để đánh giá sự hài lòng khi người dân ra về. Kết quả được lưu trên máy chủ tại đơn vị, làm cơ sở đánh giá hiệu quả công việc của cán bộ công chức, đơn vị.

Mô hình còn giúp lưu dữ liệu người dân khi kê khai nộp hồ sơ, không phải khai lại thông tin trong những lần giao dịch sau, thông qua máy quét trực tiếp tại bộ phận “một cửa” (chỉ cần căn cước công dân để quét, đăng ký giải quyết thủ tục hành chính). Từ đó, cùng những giải pháp mới, UBND quận đã triển khai “Một cửa đô thị hiện đại” tại phường Mỹ Đình 1 và ra nhiều phường khác.

Trải nghiệm “Một cửa đô thị hiện đại” tại phường Mỹ Đình 1 cho thấy nhiều điểm ưu việt: Người dân nêu được kiến nghị về giải quyết mọi thủ tục hành chính tại bộ phận “một cửa” thông qua máy đánh giá sự hài lòng và gửi đến lãnh đạo phường qua mã QR trên zalo; lãnh đạo nhanh chóng tiếp nhận, giải quyết những góp ý chính đáng… Mô hình còn giúp UBND phường thông qua phần mềm quản lý giờ làm việc của công chức bộ phận “một cửa” để tiếp nhận đánh giá của người dân với từng người, từ đó khen thưởng/kỷ luật kịp thời.

Theo lãnh đạo Sở Nội vụ, khảo sát Chỉ số SIPAS từ chỗ chỉ lấy ý kiến trong cán bộ công chức giải quyết thủ tục hành chính thì gần đây Thành phố lấy cả ý kiến người dân. “Một cửa” đô thị hiện đại ở quận Nam Từ Liêm được công dân đánh giá cao, rất đáng được nhân rộng, sẽ góp phần nâng cao sự hài lòng của người dân, tăng điểm SIPAS của từng địa phương và Thành phố nói chung.

Tại quận Tây Hồ, trong 9 tháng năm 2023, có 8/10 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, 37/38 nhiệm vụ đặt ra trong 9 tháng đầu năm đã hoàn thành. Công tác giám sát, kiểm tra cải cách hành chính được tăng cường, tạo chuyển biến khá rõ nét trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn ở các cơ quan, đơn vị. Công tác thông tin tuyên truyền về cải cách hành chính được thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú và đa dạng.

Theo UBND quận Tây Hồ cho biết, chỉ số cải cách hành chính và chỉ số SIPAS của quận xếp thứ 4/30 quận/huyện/thị xã. Công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật được chỉ đạo triển khai đảm bảo đúng quy định. Cơ bản 100% thủ tục hành chính được giải quyết đúng hạn.

Chủ tịch UBND quận Tây Hồ Nguyễn Đình Khuyến cho biết, công tác cải cách hành chính tiếp tục được quận xác định là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Quận Tây Hồ đã xác định cụ thể các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cần thực hiện, trong đó tập trung cải cách thủ tục hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số.

Là một trong những phường để lại cho công dân nhiều ấn tượng đẹp khi đến làm thủ tục hành chính, phường Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy) đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp đáp ứng nhu cầu của người dân.

Phó Chủ tịch UBND phường Dịch Vọng Hậu Nguyễn Thị Ngọc Ánh cho biết: “Chúng tôi thường chủ động quan sát xem người dân đến bộ phận một cửa cần giúp đỡ gì, nếu thấy có người khuyết tật, phụ nữ có thai, người cao tuổi… thì cán bộ sẽ thông báo đến những người đang chờ về trường hợp này để ưu tiên giải quyết trước cho họ. Còn đối với trường hợp già yếu không đi lại được, phường cử người đến tận nhà hỗ trợ làm các thủ tục hành chính”. Với cách làm tận tụy đó, tỷ lệ hồ sơ giải quyết trước hạn và đúng hạn của phường luôn đạt 100%.

Hiện nhiều địa phương trên địa bàn thành phố Hà Nội cũng duy trì hiệu quả cách thức phục vụ người dân như mô hình “Ngày không chờ” tại bộ phận “một cửa” của UBND phường Quán Thánh (quận Ba Đình). Khi áp dụng các mô hình này, người dân sẽ có ngày đến làm thủ tục hành chính là ngày được nhận kết quả luôn, không phải chờ đợi qua ngày khác. Cùng với đó, một số đơn vị như Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Hà Nội, Bảo hiểm xã hội quận Hai Bà Trưng, UBND quận Tây Hồ,… còn xây dựng bộ phận “một cửa” thân thiện bằng việc bài trí nhiều bình cây xanh, mang lại cảm giác dễ chịu cho người dân khi chờ làm thủ tục.

Việc các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố tích cực triển khai thực hiện bộ phận “một cửa” thân thiện, gần dân đã cho thấy những hiệu quả trong thực tế. Đây là một hướng đi đúng đắn, có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Đồng thời, việc chủ động, sáng tạo của các đơn vị cũng góp phần phấn đấu hoàn thành kế hoạch cải cách hành chính năm 2023 của thành phố Hà Nội. Qua đó, góp phần kiến tạo một Thủ đô văn minh, đáng sống.