Tối 14/5, tại Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Phù Đổng, huyện Gia Lâm (TP Hà Nội) tổ chức khai mạc Hội Gióng đền Phù Đổng năm 2024.
Đây cũng là một trong chuỗi các hoạt động hướng tới kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2024); chào mừng huyện Gia Lâm đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; Tuần văn hóa du lịch Gia Lâm năm 2024 và kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024)…
Lễ hội Gióng đền Phù Đổng là hội trận, được vua Lý Công Uẩn cho khởi tạo và tổ chức từ thời Lý. Lễ hội diễn ra từ ngày mùng 6 đến mùng 9 tháng Tư âm lịch hằng năm, nhằm tái hiện lại các trận đánh oai hùng của Thánh Gióng – người con của làng Phù Đổng đánh giặc ngoại xâm phương Bắc.
Lễ hội Gióng đền Phù Đổng năm 2024 được tổ chức trong 10 ngày, từ ngày 8/5 đến 17/5 (tức mùng 4 đến mùng 10 tháng Tư năm Giáp Thìn). Lễ hội Gióng đền Phù Đổng có phần lễ và phần hội đan xen nhau cùng nhiều hoạt động văn hóa truyền thống.
Phát biểu khai mạc lễ hội, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm Trương Văn Học cho biết: Gia Lâm là vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử, nơi giao thoa của hai dòng văn hóa Thăng Long – Kinh Bắc, mảnh đất “địa linh” sinh “nhân kiệt” và là quê hương của Đức Thánh Gióng – Phù Đổng Thiên Vương, một trong “Tứ thánh bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Câu chuyện về cậu bé Làng Gióng từ lâu đã in dấu trong mỗi thế hệ con người Việt Nam như một biểu tượng về lòng hiếu thảo, về tinh thần yêu nước chống giặc ngoại xâm, bảo vệ non sông bờ cõi. Để ghi nhớ công ơn của chàng trai làng Gióng, triều đình đã phong cho Ngài là “Phù Đổng Thiên Vương”, mẹ Gióng là “Thánh mẫu bảo vương”, cho lập đền thờ tại quê nhà.
Khu di tích đền Gióng xã Phù Đổng có 10 địa điểm liên quan, trong đó nổi bật nhất là đền Phù Đổng (hay còn gọi là đền Thượng) với quy mô bề thế, gồm nhiều hạng mục kiến trúc hiện còn bảo lưu được những mảng chạm khắc mang đậm phong cách nghệ thuật thế kỷ XVII – XVIII của kiến trúc đình làng vùng châu thổ Bắc bộ. Năm 2013, khu di tích được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích Quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 2383/QĐ-TTg ngày 09/12/2013. Trước đó vào năm 2010, lễ hội Gióng tại xã Phù Đổng đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Theo đánh giá của các nhà nghiên cứu, hội Gióng xã Phù Đổng “là kịch trường dân gian rộng lớn, chứa đựng nhiều triết lý nhân văn sâu sắc, mô phỏng một cách sinh động diễn biến các trận đấu của Thánh Gióng và Nhân dân Văn Lang trong cuộc chiến chống giặc Ân, thông qua đó giáo dục lòng yêu nước, ý chí quật cường và khát vọng về một cuộc sống thịnh vượng cho mỗi gia đình, về một nền hòa bình cho quốc gia và thế giới”.
Nét độc đáo của lễ hội Gióng chính bởi tính cộng đồng và do cộng đồng lưu giữ, thực hành. Từ ngàn đời qua, hội Gióng đền Phù Đổng đã được cộng đồng lưu giữ, bảo vệ như một phần máu thịt. Hội Gióng là hội trận tiêu biểu, thu hút sự tham gia đông đảo của cộng đồng dân cư; được trình diễn bằng hệ thống các biểu tượng mang đậm bản sắc văn hóa Việt./.
KT
