 |
| Con đường bích họa ở huyện Quốc Oai. |
Cũng nhờ hương ước, quy ước được coi trọng đúng mức mà xã Ngọc Mỹ trong những năm gần đây đã triển khai tốt phong trào xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, đẩy lùi hủ tục. Ðến nay, 26% số hộ gia đình thực hiện hỏa táng thay cho địa táng khi người thân mất, tăng 10% so với 5 năm trước đây; thực hiện sử dụng vòng hoa và lễ hoa quả luân phiên khi thăm viếng. Việc tổ chức ăn uống rườm rà khi “nhà có đám” đã chấm dứt hoàn toàn.
Để có được kết quả đó, trong 10 năm qua, bên cạnh việc bổ sung nội dung về tang, cưới văn minh vào quy ước của thôn, kết hợp với các hội nghị đại biểu nhân dân vào tháng 3 hằng năm, đưa những nội dung quy ước đến nhân dân một cách thực tế hơn, giúp người dân hiểu hơn về ý nghĩa của việc thực hiện đám tang văn minh.
Lãnh đạo huyện Quốc Oai cho biết, thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố, của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội về việc tổ chức thực hiện xây dựng, phát huy hiệu quả hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021 – 2025, Ủy ban nhân dân huyện Quốc Oai đã ban hành Kế hoạch số 32/KH-UBND ngày 21/1/2022 về xây dựng, phát huy hiệu quả hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn huyện Quốc Oai, giai đoạn 2021 – 2025; giao phòng Văn hóa và Thông tin huyện theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền cơ sở triển khai tổ chức thực hiện. Hàng năm,Ủy ban nhân dân huyện đã ban hành các văn bản đôn đốc, nhắc nhở việc rà soát, sửa đổi, bổ sung quy ước thôn, tổ dân phố trên địa bàn huyện.
Sau khi Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 8/5/2018 của Chính phủ có hiệu lực thi hành, đến nay trên địa bàn huyện Quốc Oai 100% các xã, thị trấn đã thực hiện xong sửa đổi, bổ sung quy ước để địa phương tiến hành các bước in ấn, phát hành, đưa quy ước vào thực tiễn cuộc sống của nhân dân, các địa phương đã thực hiện tốt là xã Ngọc Mỹ; Thạch Thán, Đông Yên, Tuyết Nghĩa, Cấn Hữu,…
Các hương ước, quy ước về nếp sống văn hóa của thôn, làng, dòng họ được duy trì và phát triển. Tình hình thực hiện quy ước trên địa bàn huyện Quốc Oai được thực hiện nghiêm túc, có tính tự giác cao. Việc lồng ghép xây dựng và thực hiện quy ước với việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, chương trình mục tiêu quốc gia về “Xây dựng nông thôn mới” và các phong trào, cuộc vận động khác do Trung ương và địa phương phát động được quan tâm, tổ chức thường xuyên.
Theo thống kê của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, đến tháng 7/2021 toàn Thành phố có 4.726/5.404 thôn, tổ dân phố có quy ước, trong đó có 1.232 quy ước đã được sửa đổi, bổ sung. Trong quản lý xã hội hiện nay, pháp luật và hương ước, quy ước đang tồn tại song song và được xem như là những chuẩn mực của xã hội. Nếu pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung do Nhà nước ban hành theo trình tự, thủ tục thống nhất và bảo đảm các biện pháp thực hiện, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội, tạo lập trật tự, ổn định cho sự phát triển của xã hội, thì hương ước, quy ước là văn bản quy định các quy tắc xử sự do cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố tự nguyện thỏa thuận và thiết lập nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội mang tính tự quản của cộng đồng và được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh đánh giá, hương ước là văn bản ghi những điều quy ước mà mọi người trong thôn, tổ dân phố phải tuân theo và thực hiện. Hương ước có nội dung rất đa dạng, bao trùm nhiều mặt sinh hoạt của cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố, có thể xem như là một hệ thống luật tục, tồn tại song song nhưng không đối lập với pháp luật của quốc gia, nhằm giữ gìn và phát huy những phong tục, tập quán, truyền thống văn hóa tốt đẹp, duy trì nếp sống văn minh, trật tự của làng, thôn, tổ dân phố, khu dân cư, góp phần duy trì trật tự trong cộng đồng ở địa phương.
“Việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của thôn, làng trong thời gian qua đã đem lại những kết quả thiết thực đối với công tác quản lý xã hội tại cộng đồng dân cư, góp phần đưa pháp luật, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống; nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước; giữ gìn, phát huy truyền thống tập quán tốt đẹp ở cơ sở; bài trừ các hủ tục lạc hậu; hình thành giá trị chuẩn mực xã hội phù hợp với truyền thống, bản sắc của địa phương; phát huy và mở rộng dân chủ ở cơ sở, xây dựng nông thôn mới; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, thực hiện việc cưới, việc tang theo nếp sống văn minh, phát huy hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa””, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh khẳng định.
Phương Bùi
