Năm 1958, nhạc sĩ Doãn Nho cùng Đoàn văn công Tổng cục Chính trị lên Điện Biên Phủ biểu diễn kết hợp thực tế sáng tác. Đứng trên cao điểm đồi A1 nhìn xuống quang cảnh hàng quân trùng điệp đều bước trong đội ngũ, dẫn đầu là lá quân kỳ có thêu dòng chữ “Quyết thắng”, nhạc sĩ Doãn Nho cảm động, bồi hồi nhớ đến các chiến sĩ đã hy sinh trong chiến dịch Điện Biên Phủ để mang lại hòa bình, độc lập cho đất nước.
Chỉ hai ngày sau, ông sáng tác xong bài hát với nhịp đi hùng tráng, như một lời thề sắt son của quân đội, quyết chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và nhân dân: “Ghi sâu trong lòng từng bước ta đi/ Mãi mãi vững tin Đảng tiên phong/ Bộ đội của ta đã mạnh lớn/ Lớp lớp sóng người vững bước dưới cờ/ Vinh quang này là đoàn quân đã chiến thắng/ Đây ánh quân kỳ chiếu sáng ngời”. Ca khúc được tốp ca nam gấp rút dàn dựng.
Nhạc sĩ Doãn Nho từng tâm sự: Không có gì vui sướng, hạnh phúc hơn là ca khúc được viết và biểu diễn ngay trên mảnh đất lịch sử Điện Biên Phủ anh hùng. Bài hát đã trở thành một trong 10 bài hát truyền thống của Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Đại tá, Tiến sĩ, Nhạc sĩ Doãn Nho sinh năm 1933, quê ở làng Cót, Cầu Giấy, Hà Nội. Năm 1945 ông tham gia Đội Thiếu niên cứu quốc, học trường Lục quân, rồi công tác tại đoàn Văn công Tổng cục Chính trị từ 1954. Ông từng học đại học sáng tác và bảo vệ học vị Tiến sĩ âm nhạc tại Kiev (Liên Xô cũ). Ông nổi tiếng với các ca khúc: “Năm anh em trên một chiếc xe tăng”, “Người con gái Sông La”, “Chiếc khăn piêu”, “Hát mừng quê ta giải phóng”… Ông còn viết một số tác phẩm giao hưởng, hợp xướng, thanh xướng kịch, lý luận âm nhạc có giá trị về học thuật và nghệ thuật.
Nhạc sĩ Doãn Nho đã được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba, Huân chương Lao động hạng Ba, Huân chương Quân công hạng Nhất, Giải thưởng Nhà nước về Văn học – Nghệ thuật năm 2001, Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật năm 2017, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.
Lê Phúc Hỷ
“Tiến bước dưới quân kỳ”- khúc quân ca hùng tráng (hanoimoi.vn)
