Người Việt gọi tôi là Cha Đắc Lộ – Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ là cuốn tranh truyện bán hư cấu kể lại câu chuyện cuộc đời nhiều thăng trầm của giáo sĩ Đắc Lộ – Alexandre de Rhodes, một vị linh mục, người của Tòa thánh Vatican, đã tới Việt Nam từ thế kỉ 17 và có công rất lớn trong việc in cuốn từ điển đầu tiên của tiếng Việt (Từ điển Việt-Bồ-La) vào năm 1651.
Cuốn sách được chia làm hai phần: Đắc Lộ kí sự và Chữ Quốc ngữ kí sự. Phần I, Đắc Lộ kí sự được thể hiện bằng hình thức truyện tranh, giúp độc giả dễ theo dõi và nắm được hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ của các thừa sai phương Tây, qua lời kể của Alexandre de Rhodes.
Phần II Chữ Quốc ngữ kí sự đưa độc giả đi ngược dòng lịch sử, tìm hiểu về hành trình chữ Quốc ngữ đi vào đời sống của người dân Việt Nam. Ở phần nội dung này, các tác đi sâu hơn về vai trò, đóng góp của những người Việt và người Pháp trong việc biên soạn từ điển hay dịch sách sử dụng chữ Quốc ngữ, thái độ của giới trí thức Việt Nam trước sự lan rộng của chữ Quốc ngữ, cùng chặng đường chông gai để chữ Quốc ngữ được công nhận là văn tự chính thức của Việt Nam.
Bên cạnh đó, nhằm giúp bạn đọc có cơ hội hiểu rõ hơn về cách ghi âm của tiếng Việt, trong phần phụ lục của cuốn sách nhóm tác giả còn sáng tạo một đoạn phỏng vấn đặc biệt với ba nhân vật tiêu biểu trong quá trình sáng tạo chữ Quốc ngữ: Alexandre de Rhodes, Francisco de Pina và Gaspar do Amaral, bàn luận về quá trình sáng tạo chữ viết Latinh của tiếng Việt.
Nội dung cuốn sách dựa vào luận án Tiến sĩ của tác giả Phạm Thị Kiều Ly về Lịch sử ngữ pháp và chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt (1615-1919) tại Đại học Sorbonne Nouvelle năm 2018, sau đó được hiệu chỉnh và in thành sách năm 2022, tại Nhà xuất bản Les Indes Savantes, Pháp; cũng như các tài liệu trong văn khố ở châu Âu và các cuốn sách viết về hành trình truyền giáo của các thừa sai.
Chia sẻ với bạn đọc tại buổi ra mắt sách, tác giả Phạm Thị Kiều Ly cho hay để phác thảo một cách trọn vẹn nhất có thể về Lịch sử ngữ pháp và chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt chị đã trải qua một hành trình dài đi tìm tài liệu trong các văn khố ở Lisboa, Vatican, Roma, Madrid, Avila, Paris, Lyon, Hà Nội. Và để chuyển thể từ luận án mang tính học thuật sang phần lời một cuốn truyện tranh cho độc giả, chị đã phải sửa đi sửa lại bản thảo tới 7 – 8 lần. “Làm sách cho trẻ em đòi hỏi sự sáng tạo, hư cấu để bạn đọc nhỏ tuổi tiếp cận dễ dàng. Đó là một hành trình gian nan nhưng vô cùng hạnh phúc”, chị Kiều Ly chia sẻ.
Còn họa sĩ Tạ Huy Long – người chuyển tải linh hồn của phần lời trong cuốn sách khi chia sẻ về việc lựa chọn bối cảnh, màu sắc cho tác phẩm đã bộc bạch: “Màu sắc – với tôi là cảm xúc của câu chuyện, không hẳn nương theo những gì thực tế mô tả. Tôi đã rất cân nhắc khi chọn hai màu và chỉ hai màu thôi với sắc độ đậm nhạt từ chúng. Màu xanh cây già – màu của cây lá nhiệt đới, của áo thầy tu bạc màu. Màu nâu sepia – màu của đất đai màu mỡ và da người cháy nắng. Đơn giản như vậy!”
Thông qua những tình tiết li kì và đặc sắc được lựa chọn để kể lại quá trình sáng tạo và phát triển của chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt – vốn dĩ rất quen thuộc và hiện vẫn đang gắn bó với mỗi người chúng ta, Người Việt gọi tôi là Cha Đắc Lộ – Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ hứa hẹn là một trong những nguồn tham khảo để các bạn trẻ hiểu rõ hơn về tiếng Việt, truyền ngọn lửa tình yêu tiếng Việt, thứ ngôn ngữ rất đẹp của dân tộc Việt Nam./.
Thụy Phương
https://nguoihanoi.com.vn/truyen-ngon-lua-tinh-yeu-tieng-viet-qua-cuon-sach-hanh-trinh-sang-tao-chu-quoc-ngu-70317.html
